Ból może mieć różne podłoże. Różnie jest też odczuwany przez poszczególne osoby. Przedstawiamy najbardziej typowe rodzaje bólu, których doświadczają pacjenci przechodzący dializoterapię.
Ból
Ból to złożony objaw, który często towarzyszy pacjentom dializowanym. To sposób, w jaki ciało informuje, że coś mu dolega i wymaga poświęcenia mu uwagi. Niezależnie od tego, czy wywołuje go złamana kość, czy długotrwała choroba, doskwiera zarówno ciału jak i psychice.
Ból przewlekły
Jeśli ból utrzymuje się przez dłuższy czas - miesiąc czy nawet lata - jest powszechnie określany jako ból przewlekły. Taki ból zakłóca codzienne życie i może mieć negatywny wpływ na relacje społeczne oraz samopoczucie fizyczne i psychiczne. Istnieje wiele medycznych przyczyn przewlekłego bólu, którego może doświadczyć pacjent dializowany. Może być na przykład spowodowany powikłaniami związanymi z cukrzycą, zapaleniem stawów czy zespołem cieśni nadgarstka.
Jeśli ból pozostaje nieopanowany, może wywołać depresję lub lęk. Dlatego w pierwszej kolejności kluczowe jest zidentyfikowanie przyczyny bólu.
Ból rzadko jest leczony tylko jednym rodzajem terapii. Leczenie może obejmować stosowanie leków, terapie iniekcyjne, masaż, fizykoterapię, spraye chłodzące, techniki relaksacyjne i akupunkturę.
Szczególnie w przypadku przyjmowania leków lub zastrzyków ważne jest, aby zapewnić pacjentowi dializowanemu bezpieczną terapię. Zespół medyczny opiekujący się pacjentem powinien znaleźć odpowiednią metodę leczenia bólu, dlatego nie należy przyjmować żadnych leków, które nie są konsultowane z lekarzem prowadzącym.
Najskuteczniejsze efekty przynosi jednoczesne zastosowanie kilku metod leczenia bólu. Specjaliści od bólu mogą pomóc pacjentowi w opracowaniu indywidualnego planu.
Ćwiczenie głębokiego oddechu
Zanim zaczniesz
Znajdź ciche miejsce, gdzie nikt nie będzie Ci przeszkadzał. Połóż się lub usiądź wygodnie. Postaraj się rozluźnić ciało tak bardzo, jak to możliwe. Zamknij oczy. Przeanalizuj swoje ciało, kawałek po kawałku, i postaraj się znaleźć miejsce w którym czujesz napięcie.
Skup się na oddychaniu. Połóż jedną rękę na brzuchu, a drugą na klatce piersiowej. Zauważ, która ręka się porusza i jak szybko się porusza. Jeśli jesteś niespokojny, Twój oddech będzie szybszy i płytszy.
Start
Zacznij od powolnego, łatwego, uważnego wdechu przez nos, delikatnie wciągając powietrze głęboko do brzucha. Powinieneś poczuć, jak Twój brzuch podnosi się podczas wdechu, a Twoja klatka piersiowa lekko się porusza.
- Wdychaj powietrze licząc do pięciu. Wstrzymaj oddech głęboko w płucach i policz do dwóch. Powoli wydychaj powietrze upewniając się, że masz rozluźnione usta.
- Wydech powinien być na tyle długi, abyś mógł policzyć do pięciu-siedmiu. Ważne jest, abyś pogłębiał wydech poprzez całkowite opróżnienie płuc, a nie poprzez napełnianie ich większą ilością powietrza na wdechu.
Kiedy wdychasz powietrze...
wyobraź sobie, że wypełniasz płuca w 3 etapach:
1. Najpierw czujesz, jak powietrze wchodzi Ci do nosa i przemieszcza się przez gardło.
2. Następnie koncentrujesz się na powietrzu wypełniającym Twoją klatkę piersiową.
3. Gdy oddech wypełnia płuca, Twój brzuch podnosi się.
Podczas wydechu skup się na tych samych trzech etapach w odwrotnej kolejności. Najlepiej ćwiczyć głębokie oddychanie dwa razy dziennie, przez 7-10 minut. Ustaw alarm, aby nie martwić się o czas.
Uwaga!
Czasami podczas głębokiego oddychania możesz odczuwać zawroty głowy. To uczucie oznacza, że Twój mózg otrzymuje więcej tlenu niż potrzebuje. Jeśli tak się stanie, zrób sobie przerwę od ćwiczeń i oddychaj normalnie. Pamiętaj, że to ćwiczenie nie zastępuje konsultacji z zespołem medycznym, który się Tobą opiekuje lub innych opcji terapeutycznych!
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej
Zmniejszone krążenie krwi w dłoniach
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej jest rzadkim powikłaniem, które może wystąpić po utworzeniu dostępu naczyniowego. Wynika to z braku dopływu krwi do dłoni z powodu stworzenia przetoki - krew tętnicza, która normalnie przepływałaby do ręki, po utworzeniu dostępu naczyniowego przepływa również przez przetokę. Innymi słowy, krew jest dzielona między dłoń a przetokę, co może powodować mniejszy przepływ krwi do dłoni. Zmniejszony przepływ krwi może powodować, że ręka staje się zimna, zdrętwiała, niebieska, słaba i bolesna. Objawy często nasilają się podczas dializy lub w chłodne dni. W bardzo ciężkich przypadkach skrajny brak krwi może z czasem prowadzić do uszkodzenia tkanek, nie gojących się wrzodów i zgorzeli. Sytuacja ta stwarza wysokie ryzyko infekcji, która może rozprzestrzenić się po całym ciele za pośrednictwem krwi. Aby temu zapobiec, może być konieczna interwencja chirurgiczna. W zależności od ciężkości zespołu, należy stosować różne metody leczenia.
Leczenie zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej
Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej diagnozuje się na podstawie rozmowy z pacjentem, badania lekarskiego w gabinecie i diagnostyką obrazową. W zależności od ciężkości zespołu, stosuje się leczenie zachowawcze lub interwencję chirurgiczną. Zwykle pacjenci cierpią tylko na łagodne objawy, takie jak zimne ręce - w tym przypadku należy jedynie obserwować objawy w celu wczesnego wykrycia pogorszenia.
Rękawiczki i ćwiczenia rąk mogą pomóc złagodzić objawy.
W przypadku ciężkiego zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej może być konieczna interwencja chirurgiczna. Dzięki niej można przywrócić odpowiedni przepływ krwi w dłoni. Może to prowadzić do złagodzenia objawów i zapobiegania nieodwracalnemu uszkodzeniu tkanek.
Jak możesz sobie pomóc?
Sposoby na radzenie sobie z zimnymi lub zdrętwiałymi rękami:
Używaj rękawiczek. To łatwy sposób na ogrzanie rąk i zmniejszenie bólu spowodowanego zimnem.
Wykonuj małe ruchy rękami. Dzięki temu krew zacznie napływać do dłoni. Możesz to robić podczas dializy, jak i w domu.
- Współpracuj z zespołem medycznym, który się Tobą opiekuje. Ciało i zdrowie każdego z nas są inne. Postępuj zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Poinformuj lekarza lub pielęgiarkę, jeśli zaobserwujesz jakiekolwiek objawy na ręce po stronie dostępu naczyniowego. Zespół medyczny oceni sytuację i dobierze odpowiednią formę leczenia.
Skurcze mięśni
Skurcz mięśni to nagłe, niezamierzone, niekontrolowane i często bolesne napięcie mięśni.
Skurcze są częstym powikłaniem leczenia dializami i występują pod koniec zabiegu. Choć mogą pojawić się we wszystkich mięśniach, najczęściej występują w nogach.
Skurcze mięśni podczas dializy spowodowane są głównie utratą płynów i zmianą równowagi elektrolitowej. Pobieranie dużej ilości płynów powoduje małą objętość krwi i zmianę równowagi elektrolitów, takich jak sód, potas, magnez i wapń. Skurcze trwają zwykle kilka sekund. Mogą powodować nagły i silny ból, ale na ogół nie są szkodliwe.
Kontrola skurczu i znajdowanie rozwiązań terapeutycznych
Skurcze mięśni mogą prowadzić do silnego bólu. W niektórych przypadkach mogą być tak bolesne, że sesja dializy musi zostać przerwana. Powinieneś powiadomić personel, gdy tylko zacznie się skurcz, aby można było podjąć odpowiednie działania zanim skurcz stanie się bardzo bolesny. Lekarz może podać lek lub dostosować parametry dializy, aby złagodzić ból.
Najlepszym leczeniem jest zapobieganie skurczom mięśni poprzez stosowanie leków na receptę. Lekarz przepisuje je w ramach indywidualnej opieki nad pacjentem.
Co możesz robić na co dzień, aby zapobiec skurczom mięśni?
- Rozciągaj się codzienne.
- Wykonuj ćwiczenia o niskiej intensywności.
- Stosuj zalecaną dietę.
- Przyjmuj płyny między zabiegami dializy.
Co możesz zrobić, aby złagodzić ból skurczów mięśni podczas dializy?
- Masuj lub rozciągaj skurczone mięśnie.
- Wykonuj lekkie ćwiczenia.
- Bądź świadomy oznak skurczów i wcześnie ostrzegaj personel.
Rozciąganie poprawia ogólny stan zdrowia
Rozciąganie jest bezpieczne dla większości osób z przewlekłą chorobą nerek i jest dobre dla zdrowia. Ważne jest, aby regularnie rozciągnąć główne grupy mięśni.
Rozciąganie może zmniejszyć częstotliwość skurczów mięśni. Ponadto poprawia ogólną sprawność fizyczną i ruch stawów, zmniejsza sztywność mięśni i pomaga zmniejszyć stres.
Zasady rozciągania
- Zacznij powoli i pogłębiaj ruchy stopniowo.
- Ooddychaj podczas rozciągania.
- Rozciągaj się przez 15-20 minut 4-7 razy w tygodniu.
- Natychmiast przerwij ćwiczenie, jeśli poczujesz jeden z następujących objawów: duszność, nieregularne bicie serca, nudności, zawroty głowy, nadmierne zmęczenie, niewyraźne widzenie.
- Zawsze porozmawiaj ze swoim zespołem dializacyjnym o rozpoczęciu ćwiczeń.
Stosuj się do zaleceń lekarza. Razem z zespołem medycznym, który się Tobą opiekuje, możecie zmniejszyć dokuczliwość skurczów mięśni.